Η “μάχη”... για την φοιτητική στέγη

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Φοιτητικών Κατοικιών 2025 της GEOAXIS Property & Valuation Services, της πρώτης πιστοποιημένης εταιρείας εκτιμητών ακινήτων, η μεσοσταθμική αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων φθάνει το 7,3% σε σχέση με πέρυσι και το 110% σε βάθος δεκαετίας, με την Αθήνα να προηγείται καταγράφοντας άνοδο 147%. Η τάση δημιουργίας ιδιωτικών φοιτητικών εστιών και η αύξηση της συγκατοίκησης αναδεικνύονται ως νέες στρατηγικές λύσεις, ενώ η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει σειρά πρακτικών συμβουλών προς φοιτητές και γονείς.

Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η Αθήνα αποτελεί την πόλη με τις υψηλότερες και η Κομοτηνή την πόλη με τις χαμηλότερες τιμές ενοικίασης τυπικών, παλαιών φοιτητικών διαμερισμάτων. Σε σχέση με 10 χρόνια πριν, οι ζητούμενες τιμές αυξήθηκαν μεσοσταθμικά σε ποσοστό 110%, με την Αθήνα να καταγράφει εντυπωσιακή αύξηση κατά 147%.

Ειδικότερα στην Αθήνα, η τιμή ξεκινά από τα 4,9 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2016 και φτάνει τα 12,1 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2025, σημειώνοντας εντυπωσιακή άνοδο 147% μέσα σε εννέα χρόνια και αύξηση 12,6% μόνο το τελευταίο έτος.

Στη Θεσσαλονίκη, η τιμή ανεβαίνει από 4,8 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο σε 10,1 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, με συνολική αύξηση 108% και ετήσια μεταβολή 5,8% από το 2024 στο 2025.

Η Πάτρα ακολουθεί με τιμές από 4,6 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2016 σε 10,5 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2025, που αντιστοιχεί σε αύξηση 128% και 5% το τελευταίο έτος.

Στο Ηράκλειο, η αύξηση είναι πιο ισορροπημένη: από 4,7 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2016 στα 9,5 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2025, με συνολική μεταβολή 101% και ετήσια 5,2%.

Ο Βόλος παρουσιάζει άνοδο από 4,4 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο σε 9 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, με αντίστοιχα ποσοστά αύξησης 106% από το 2016 και 8,3% μεταξύ 2024 και 2025.

Τέλος, η Κομοτηνή εμφανίζει τη μικρότερη δεκαετή μεταβολή, από 5 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2016 σε 8,5 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2025, με αύξηση 70% συνολικά και 6,6% το τελευταίο έτος. Ο μέσος όρος αύξησης των ενοικίων για το σύνολο των έξι πόλεων φτάνει το 7,3% από το 2024 στο 2025 και το 110% από το 2016 έως το 2025. Τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν κοινόχρηστες ή άλλες δαπάνες.

Από πλευράς ηλικιών, όπως ήταν αναμενόμενο, τα μεγαλύτερα σε ηλικία φοιτητικά διαμερίσματα καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη (Κέντρο) με διάμεση ηλικία τα 51 έτη. Ακολουθεί η Αθήνα με διάμεση ηλικία τα 48 έτη, ο Βόλος και η Πάτρα με 40 έτη και το Ηράκλειο Κρήτης με 27 έτη. Τη μικρότερη διάμεση ηλικία καταγράφει η Κομοτηνή με 21 έτη. Συμπερασματικά, ένα τυπικό φοιτητικό διαμέρισμα έχει μέση ηλικία από 30 μέχρι 45 έτη.

Τα μεγαλύτερα σε επιφάνεια φοιτητικά διαμερίσματα καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη με διάμεση επιφάνεια τα 48 τ.μ. Ακολουθεί η Κομοτηνή με 44 τ.μ., ο Βόλος με 43 τ.μ., η Αθήνα με 42 τ.μ. και η Πάτρα με 39 τ.μ. Οι μικρότερες διάμεσες επιφάνειες φοιτητικών διαμερισμάτων καταγράφηκαν στο Ηράκλειο Κρήτης με 38 τ.μ. Συμπερασματικά, ένα τυπικό φοιτητικό διαμέρισμα έχει μέση επιφάνεια από 40 μέχρι 45 τ.μ.

Όπως επισημαίνεται στην μελέτη, τα φοιτητικά διαμερίσματα, μαζί με τα data centers και τους οίκους ευγηρίας, έχουν αποδειχθεί σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο τα πλέον ανθεκτικά επενδυτικά ακίνητα, λόγω σταθερά αυξημένης ζήτησης ανεξάρτητα από τον οικονομικό κύκλο. Σαφώς λιγότερα φοιτητικά διαμερίσματα βρίσκονται διαθέσιμα στην αγορά σε σχέση με το 2016, καθώς ένα ποσοστό ακινήτων περί το 15-25% έχει εισέλθει οριστικά σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η προσφορά φοιτητικών διαμερισμάτων αναμένεται να σημειώσει περαιτέρω μείωση λόγω αύξησης του τουρισμού. Ενδεικτικά, στου Ζωγράφου είχαμε μια αύξηση εγγεγραμμένων ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης της τάξεως του 17% σε σχέση με πέρσι και 30% σε σχέση με το 2023. Στην έρευνα επισημαίνεται επίσης ότι όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε περιορισμένη επίπλωση διαμερισμάτων για να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Εκτιμήσεις για την ζήτηση

Καθώς οι φοιτητές αρχίζουν να επιλέγουν το αντικείμενο των σπουδών τους με βάση την έδρα του Πανεπιστημίου και όχι το γνωστικό αντικείμενο, η ζήτηση στο μέλλον αναμένεται να ενταθεί κοντά στα μεγάλα Πανεπιστήμια και να μειωθεί στην επαρχία. Η πλειοψηφία επιλέγει να ενοικιάσει όσο το δυνατόν παλαιότερα διαμερίσματα, ενώ καταγράφεται αύξηση των φοιτητών που επιλέγουν να συγκατοικήσουν για να επιμερίζονται τα έξοδα. Αποτέλεσμα είναι τα μεγαλύτερα διαμερίσματα να εμφανίζουν σταδιακά χαμηλότερο ρίσκο διάθεσης.

Τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί η προσπάθεια μεγάλων παικτών του real estate να δημιουργήσουν κατοικίες στα πρότυπα ιδιωτικών φοιτητικών εστιών, καθώς είναι πλέον διαπιστωμένο ότι με την προσφορά επιπρόσθετων υπηρεσιών η συγκεκριμένη μορφή ανάπτυξης μπορεί να αποφέρει σημαντικότερα έσοδα.

Αναπτύσσεται μια νέα αγορά γύρω από ιδιωτικές φοιτητικές εστίες «all inclusive», όπου τα πλεονεκτήματά της σε σύγκριση με τα τυπικά φοιτητικά διαμερίσματα είναι:

* Στην τιμή συμπεριλαμβάνονται όλες οι υπηρεσίες και λογαριασμοί (όπως καθαρισμός, φύλαξη, ρεύμα, νερό, θέρμανση, internet και χρήση κοινόχρηστων χώρων).

* Η τυποποίηση των διαμερισμάτων και η μοναδική επιλογή της αποδοχής του πλήρους πακέτου παροχών διευκολύνει εξαιρετικά στη διαχείριση.

* Η παροχή υψηλής ασφάλειας στους ενοίκους (σύστημα εισόδου με κάρτα, κάμερες, φύλαξη) αξιολογείται ως το σημαντικότερο πλεονέκτημα.

* Τα διαμερίσματα είναι πλήρως ανακαινισμένα και επιπλωμένα.

* Βρίσκονται πλησίον των σχολών ή πολύ κοντά σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

* Υπάρχει, σε κάποιες περιπτώσεις, η δυνατότητα ευέλικτης μίσθωσης ανάλογα με την περίοδο φοίτησης.

* Το ποσοστό αυξημένου ενοικίου σε σχέση με τα τυπικά φοιτητικά διαμερίσματα κυμαίνεται μεταξύ 20-40%, ανάλογα με την πόλη.

Μεσοπρόθεσμη τάση – πρόβλεψη

Η συνέχιση της ανόδου των μισθωτικών αξιών των φοιτητικών διαμερισμάτων λόγω περιορισμένης προσφοράς είναι δεδομένη, αποτελώντας από μόνη της μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη τόσο σε πανευρωπαϊκό όσο και σε εγχώριο επίπεδο. Η έρευνα αγοράς πραγματοποιήθηκε με συλλογή στοιχείων μέσω αγγελιών που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο, για έξι ενδεικτικές φοιτητικές πόλεις στο διάστημα του Ιουνίου – Ιουλίου 2025. Η έρευνα βασίστηκε σε αναζήτηση διαμερισμάτων που προκαλούν το ενδιαφέρον των φοιτητών, ήτοι δυάρια ή γκαρσονιέρες απολύτως τυπικής κατασκευής που δεν ωφελούνται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή εξαιρετικά προνομιακή θέση. Ως περιοχές μελέτης ορίστηκαν οι εξής:

Αθήνα (Ζωγράφου, Πανεπιστημιούπολη, Γουδή, Ιλίσια) / Θεσσαλονίκη (Κέντρο) / Πάτρα (Κέντρο) / Ηράκλειο (Κέντρο) / Βόλος (Κέντρο) / Κομοτηνή (Κέντρο).

Αναφορικά με την επιλογή των περιοχών μελέτης, ήταν η ενδεικτικότερη κάλυψη έξι χαρακτηριστικών φοιτητικών πόλεων της Ελλάδας με σημαντικό αριθμό φοιτητών, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο, ο Βόλος και η Κομοτηνή. Επιπλέον, στόχος ήταν να εξαχθούν συμπεράσματα για φοιτητικές πόλεις που εκπροσωπούν μεγάλα, αλλά και διαφορετικά διαμερίσματα της χώρας (Αττική, Μακεδονία, Κρήτη, Πελοπόννησος, Θεσσαλία και Θράκη).

Συστάσεις ΠΟΜΙΔΑ προς φοιτητές και γονείς:

Για μια ακόμη χρονιά η ΠΟΜΙΔΑ δίνει διαχρονικές συστάσεις σε γονείς και φοιτητές.

* Μην πανικοβάλλεστε – δεν χρειάζεται να μισθώσετε κατοικία από την πρώτη στιγμή, ούτε τα μαθήματα αρχίζουν αμέσως.

* Μην ψάχνετε για σπίτι ακριβώς δίπλα στο Πανεπιστήμιο – λίγες στάσεις ή δρόμους πιο μακριά υπάρχουν πολλές επιλογές.

* Οργανώστε την αναζήτηση και κλείστε άμεσα το ακίνητο που σας ταιριάζει.

* Μην αποδέχεστε μίσθωμα που υπερβαίνει τον προϋπολογισμό σας.

* Δεν υπάρχει περιορισμός στο ύψος εγγύησης ή προκαταβολών.

* Εξετάστε τη συγκατοίκηση για μείωση κόστους και υψηλότερο επίδομα.

* Ελέγξτε το σπίτι προσεκτικά και κατά προτίμηση με το φως της ημέρας.

* Υπογράψτε έγγραφο μισθωτήριο πριν από οποιαδήποτε πληρωμή.

* Αποφύγετε τα ανεπίσημα «γραφεία πληροφοριών» που ζητούν προκαταβολές.

* Συνεργαστείτε μόνο με επίσημα μεσιτικά γραφεία, πληρώνοντας μετά την υπογραφή μισθωτηρίου.

Η φοιτητική κατοικία στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον ως ένας ιδιαίτερα δυναμικός και ανθεκτικός κλάδος της αγοράς ακινήτων, με τις τιμές να κινούνται σταθερά ανοδικά και την προσφορά να παραμένει περιορισμένη. Οι φοιτητές και οι οικογένειές τους, όπως προκύπτει και από συστάσεις ειδικών, καλούνται να κινηθούν με σχέδιο, ψυχραιμία και προσοχή, αξιοποιώντας τόσο τις κλασικές λύσεις όσο και τις νέες επιλογές στέγασης, σε ένα περιβάλλον όπου η ζήτηση συνεχίζει να υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά.